Systeemtherapie
Systeemtherapie (ook wel gekend als gezins- en relatietherapie, maar kan zeker ook als individuele therapie) is een effectieve, holistische benadering waarbij gedragingen niet louter op zich bekeken worden, maar steeds in hun gehele context, in relatie tot verschillende factoren en mensen uit de omgeving. Veel factoren, voortdurend met elkaar in wisselwerking, beïnvloeden wie je bent en wat je doet. Via deze brede kijk trachten we problemen en gebeurtenissen beter te begrijpen.
Het uitgangspunt is dat een probleem wordt gezien als deel van een systeem. Met een systeem wordt de leefomgeving bedoeld. Dat kan het gezin zijn, je familie, de schoolomgeving, jouw vriendenkring, collega’s, … Strikt genomen is een systeem een geheel van verschillende elementen die op één of andere manier met elkaar verbonden zijn. Tussen deze elementen bestaan onderlinge relaties, beïnvloedende factoren, interacties, terugkerende (communicatie)patronen, … en een probleem is niet van één element, maar wordt gedragen door iedereen. Een systeem is dynamisch en reguleert zichzelf, zonder een duidelijk begin en einde. Het is constant in ontwikkeling en in verandering. Iedere verandering op zich kan weer een nieuwe verandering met zich meebrengen.
Systeemtherapie gaat uit van de mogelijkheid tot verandering en iedere verandering heeft een nieuwe invloed op het systeem, waardoor ook de elementen in het systeem mee kunnen veranderen. Wanneer jij verandert, verandert ook jouw omgeving, enzovoort. Systeemtherapie is oorspronkelijk ontstaan als antwoord op de gebreken binnen therapieën waarbij er vooral gericht werd op het individu, zonder daarmee de samenhang met omgevingsfactoren, interacties, communicatiepatronen, enz. te integreren.
Het is een boeiende manier van kijken naar het leven, naar groei en ontwikkeling. Er wordt gezocht naar nieuwe betekenissen bij gebeurtenissen en moeilijkheden; betekenissen die er al waren. Zo doen we dingen vaak onbewust en zijn er onderliggende beweegredenen, oorzaken en betekenissen.
Vaak hebben deze een verbindend effect, maar in bepaalde patronen, gedragingen, interacties, communicatievormen kunnen deze onzichtbaar blijven. Door middel van systeemtherapie wordt men zich weer bewust van onderlinge reacties en onderliggende oorzaken. Ook krijgt men een beter begrip van de onderlinge invloed die men op elkaar heeft.
Wel is het zo dat anderen tijdens jouw therapie nog invloed kunnen hebben op jouw klachten. Naast het feit dat jij invloed uitoefent op je omgeving, hebben anderen ook een invloed op jou. Zo kan een probleem onbedoeld in stand gehouden worden. Tijdens de therapie zoeken we naar kansen om deze circulaire patronen te doorbreken. Onderliggende oorzaken worden geanalyseerd, in het teken van de hulpvraag, en in verband gebracht met de mogelijkheden tot verandering.
We bespreken in therapie samen waar het nodig is om de context te betrekken. Ieder op eigen tempo en naar eigen wens. Toch, eigenlijk betrekt systeemtherapie de omgeving steeds (ook al is men niet lijfelijk aanwezig) bij de analyse van gedrag, want het is dus de interactie tussen mensen en hun omgeving die centraal staat, niet het probleem.